خاتون های شاهنامۀ بزرگ مغولی (تحلیل نقش وجایگاه زنان در شاهنامۀ بزرگ مغولی با رویکرد بازتاب)
Authors
abstract
با ظهور مغولان (ایلخانان) در ایران، هنر مصورسازی کتاب به طور رسمی شکل گرفت و از این دوران به بعد این هنر مسیر شکوفایی را پیمود. شاهنامة بزرگ مغولی (دموت)، شاهکار نگارگری عهد ایلخانی، به منزلۀ نخستین نسخۀ مصور درباری در دوران ابوسعید بهادر خان، در تبریز تصویرسازی شد و پس از آن به تدریج دیگر شاهنامه های مصور به وجود آمد. حضور چشمگیر زنان در نگاره های این نسخه، یکی از نکات متمایز این شاهنامه است. این مقاله مبتنی بر این فرضیه است که میزان و نحوۀ حضور زنان در این شاهنامه با جایگاه و شرایط اجتماعی زنان در عهد ایلخانی مرتبط است. در این راستا، شناخت ابعاد اجتماعی شاهنامة بزرگ و به طور اخص نقش و جایگاه زنان در نگاره ها هدف اصلی پژوهش است و نگارنده با رویکرد جامعه شناسانه در پی کشف نحوۀ بازتاب جامعه در اثر هنری است. در این زمینه، 52 نگاره از این شاهنامه با روش تحلیلی ـ توصیفی بررسی شده و ابزار تحلیل، نظریۀ بازتاب در جامعه شناسی هنر است. بنا بر یافته های تحقیق، همان طور که زنان در عهد ایلخانی از جایگاه و منزلت استثنایی در تاریخ ایران برخوردارند، به گونه ای که این دوران را عصر برابری مرد و زن می دانند، زنان در نگاره ها نیز به صورت چشمگیر و متمایزی دیده می شوند. این حضور در صحنه هایی با مضامین درباری پررنگ تر است و نوع حضور زنان در نگاره ها با نحوۀ زندگی ایشان منطبق است. بدین ترتیب، بار دیگر مشخص می شود که اثر هنری به منزلۀ فرآورده ای اجتماعی ارزش ها و باورهای زمان را با خود همراه دارد.
similar resources
نمادشناسی رؤیای بزرگ ضحّاک و افراسیاب در شاهنامۀ فردوسی
چکیده اسطوره روایتیست که به مردم در فهم جریانهای معمول روانی و راههای رشد انسان در مسیر زندگی کمک میکند. رؤیا نیز پدیدۀ طبیعی و برونفکنی خاصِّ ناخودآگاه است که در خودآگاه ظهور مییابد. اسطوره و رؤیا دارای زبانیست که با شناخت نمادها به رمز و راز آنها پیخواهیم بُرد. بر مبنای این پژوهش، شاهنامۀ فردوسی در برگیرندۀ رؤیاهایی با سرشت جمعی- اسطورهایست که با زبانی نمادین شخصیّتِ رؤیابین را از رخداد...
full textبررسی عناصر نامتعارف در نگارههای شاهنامۀ بزرگ ایلخانی
شاهنامۀ بزرگ ایلخانی سرآغاز جنبش عظیم نگارگری ایرانی است. با وجود این، این شاهنامه تغییرات متعددی را در طول زمان داشته که شناسایی آنها محققان را قادر میسازد تا از تفاسیر نادرست در زمینۀ این اثر و تاریخ هنر ایران ممانعت به عمل آورند. در همین راستا، پژوهش حاضر، به منظور شناسایی آسیبهای وارد بر پیکرۀ این شاهنامه در ادوار مختلف مرمت و فروش آن، به بررسی مجموعه برگههای برجایمانده پرداخته و ضمن شر...
full textبازتاب شاهنامۀ فردوسی در غزلهای حسین منزوی
شاهنامه، اثر ابوالقاسم فردوسی، همواره سند و هویّت قوم ایرانی شمرده میشده است. در طول دوران هزار سالۀ پس از سرایش شاهنامه، بیشتر شاعران و نویسندگان ادب فارسی، ضمن پذیرش آن بهعنوان مهمترین منبع و مأخذ داستانهای حماسی و اسطورهای ایران، هرگاه نگاه و توجّهی به اسطورهها و داستانهای پیش از خود داشتهاند، از بُنمایههای حماسی و زمینههای تلمیحی این اثر بهرههایی بسیار بردهاند. از آنجاکه شاهنامۀ...
full textنمادشناسی رؤیای بزرگ ضحّاک و افراسیاب در شاهنامۀ فردوسی
چکیده اسطوره روایتیست که به مردم در فهم جریان های معمول روانی و راههای رشد انسان در مسیر زندگی کمک میکند. رؤیا نیز پدیدۀ طبیعی و برونفکنی خاصِّ ناخودآگاه است که در خودآگاه ظهور مییابد. اسطوره و رؤیا دارای زبانیست که با شناخت نمادها به رمز و راز آنها پی خواهیم بُرد. بر مبنای این پژوهش، شاهنامۀ فردوسی در برگیرندۀ رؤیاهایی با سرشت جمعی- اسطورهایست که با زبانی نمادین شخصیّتِ رؤیابین را از رخ داد...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
زن در فرهنگ و هنرPublisher: مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران
ISSN
volume 6
issue 3 2014
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023